Wstęp
Żeglarstwo nie jest już sportem zamkniętym i elitarnym dla nielicznych. Poniższe porady są dla tych wszystkich, którzy zaczynają swoją przygodę z żaglami na Adriatyku. I wybierają się na chorwackie, żeglarskie wakacje.
Przed takim wyjazdem warto wiedzieć „to i owo” by uniknąć rozczarowań i nieprzyjemnych sytuacji na miejscu. Pod tym względem wyjazd na rejs morski nie różni się specjalnie od wyprawy lądowej.
Żeby żeglować nie musisz mieć uprawnień osobiście.
Możesz wynająć skippera lub znaleźć doświadczonego żeglarza wśród znajomych.
Nowoczesne, turystyczne jachty dostępne w czarterze jachty to z reguły jednostki o długości od 8 do 16 metrów, powierzchni żagla do 150 mkw i wadze nawet kilkunastu ton. Standardowo są wyposażone w WC, prysznic, ciepłą wodę, lodówkę, kuchenkę z piekarnikiem a czasem TV i DVD. W zależności od modelu jachtu może na nich wygodnie żeglować nawet 10-12 osób,tak więc możecie się wybrać na taki rejs nawet sporą grupą znajomych, przyjaciół w całkiem komfortowych warunkach.
Żeglarstwo to także spokój cisza i luksus samodzielnego planowania czasu. Z dala od wielkomiejskiego zgiełku, zatłoczonych plaż i sprzedawców, którzy są na każdym kroku i chcą nam bardzo coś sprzedać. To my wybieramy i decydujemy o tym co, gdzie i kiedy a nie pilot wycieczki. Zawsze można się zatrzymać w jakiejś uroczej zatoczce, wybrać port czy marinę.Codziennie inne miejsce, inny port , inne miasto...a hotel mamy zawsze ze sobą i to jest właśnie to.
Zanim jednak zaczniemy rejs, to musimy wybrać termin, akwen i wyczarterować jacht.
Wybór i czarter jachtu.
Zastanawiając się nad wyborem musimy przede wszystkim rozważyć jak duży ma być jacht, co jest dla nas ważne dla dobrego samopoczucia czy chcemy żeglować w komforcie czy też maksymalnie „obłożyć” jacht by podzielić koszt czarteru na większą liczbę osób. Zdecydować ile ma być na jachcie łazienek, ile kabin, jakie elementy wyposażenia są dla nas istotne, a także kto poprowadzi wybrany jacht i posiada odpowiednie uprawnienia.
Na całym świecie armatorzy działają i czarterują swoje jachty poprzez sieć agentów. Również w Polsce jest wiele takich firm. My jesteśmy jedną z nich. Błędem jest sądzenie,że bezpośredni kontakt z armatorem pozwoli zaoszczędzić. Z reguły jest wręcz przeciwnie. Armatorzy często bezlitośnie wykorzystują takie sytuacje. Pamiętaj, dobra firma czarterowa to Twój agent, a nie agent armatora gdyż dobry agent czarterowy współpracuje z reguły z wieloma armatorami i jeśli dobrze rozumie swoją rolę zależy mu przede wszystkim na Tobie, a nie na tym by to armator był zawsze zadowolony.Cały system działa w ten sposób, że zarówno armator jak i agent oferują te same ceny, rabaty, warunki itp. Tak jest również w naszym przypadku.Wybór agenta naturalnie pozostawiamy Tobie, przy okazji polecając swoją ofertę na którą składa się ponad 1000 jachtów do wyboru na całym świecie, wieloletnie doświadczenie w organizacji rejsów dla osób prywatnych i eventów firmowych.
Plusem czarteru przez agenta jest to, że agent zawsze ma większy wybór jachtów pochodzących od kilku, kilkunastu i więcej, a nie tylko od jednego armatora. Można więc porównywać jachty, ceny, wybierać port rozpoczęcia rejsu.
Jest to o tyle ważne, bo cena czarteru zależy od okresu w którym czarterujemy jacht (poza szczytem sezonu, jacht jest dużo tańszy), modelu jachtu, roku produkcji i wyposażenia.
Porównanie samych tylko cen nie jest obiektywne, gdyż np. odrzucony,droższy o 100 EUR jacht może posiadać udogodnienia, które w znaczny sposób mogą nam ułatwić żeglugę lub zapewnić oczekiwany standard i poziom komfortu. Dobrymi przykładami mogą tu być dodatkowy prysznic na pokładzie, ułatwiający spłukanie słonej wody po kąpieli bez potrzeby schodzenia pod pokład, elektryczny kabestan czy TV i DVD.
Jachty czarteruje się w okresach tygodniowych z pełnym wyposażeniem kuchennym, hotelowym, nawigacyjnym i środkami bezpieczeństwa. Ceny podawane są za okresy tygodniowe w EUR. Na jachtach są talerze, garnki, sztućce, pościel, koce. Ręczniki są płatne dodatkowo. Warto sprawdzić, czy cena czarteru zawiera sprzątanie po rejsie. Czasem się zdarza , że firmy obniżają cenę czarteru o koszt sprzątania, który podają w opcjach dodatkowych. Dodatkowo do ceny czarteru trzeba doliczyć taxę klimatyczną 1eu/os/dzień. Koszt cumowania w marinach od 40-80Eu za jacht/dobę oraz paliwa do silnika jachtowego.Cumując w marinie możemy bez ograniczeń korzystać ze stacjonarnych WC i pryszniców, wody tankowanej do jachtu i prądu 220V. Pamiętajcie, żeby w porcie nie używać toalet, bo przeważnie nie posiadają osobnych zbiorników i wszystko wypływa do wody...
Po dokonaniu wyboru jachtu ,my załatwimy wszystkie formalności papierowe.Zapłata za czarter następuje w dwóch ratach. Pierwsza w kilka dni od momentu dokonania rezerwacji (z reguły 50% ceny) druga rata nie później niż 6 - 4 tygodni przed rozpoczęciem podróży.
Co zabrać ze sobą?
Naturalnie jak na każdy wakacyjny wyjazd zabieramy swoje ulubione rzeczy, gry, leki które musimy regularnie zażywać, płyty CD (na jachtach są prawie zawsze odtwarzacze CD – zapytaj o to agenta), zabawki dla dzieci itp. Musimy jednak pamiętać o kilku „ograniczeniach”.
Przede wszystkim wszystko pakujemy w miękkie torby podróżne, lub worki żeglarskie, które po rozpakowaniu do jachtowych szafek i skrytek można łatwo schować w jakimś zakamarku jachtu. Duża sztywna waliza czy plecak ze stelażem będą nam tylko przeszkadzały i niepotrzebnie zabierały miejsce, którego nawet na największym jachcie nie ma zbyt wiele. Szczególnie przy maksymalnym obłożeniu miejsc.
Absolutną koniecznością na jachcie jest bardzo dobre zabezpieczenie przed słońcem tak więc zabieramy kremy z dużym faktorem UV, czapki z daszkiem, chusty na szyję, okulary przeciwsłoneczne (lekceważenie operacji słonecznej na wodzie może być bardzo groźne). Dobrze jest mieć dwie pary okularów i czapek, gdyż łatwo je zgubić czy utopić.
Również obuwie powinno być odpowiednie. Idealne żeglarskie obuwie jest odporne na morską wodę, zakrywa całą stopę, palce i piętę sięgając poniżej kostki oraz ma miękką, gładką i jasną anty-poślizgową podeszwę, która nie zostawia śladów na pokładzie. Sandały natomiast powinny mieć paski pozwalające na dobre przymocowanie do stopy i również anty-poślizgową podeszwę dobrze przylegającą do podłoża. Pamiętajmy, że pokład jachtu nie jest nigdy zupełnie płaski i wystają z niego różne elementy. Często bywa też śliski i wilgotny. Zupełnie niepraktyczne i wręcz niebezpieczne są więc buty na obcasie, na skórzanej podeszwie, luźne skórzane sandały czy zwykłe klapki. Chodzenie w takim obuwiu po pokładzie może skończyć się bolesnym upadkiem i nieprzyjemną kontuzją.
Zakładamy, że rejs będzie się odbywał przy pięknej pogodzie, Jednak gdyby neptun miał chwilowo inne zdanie trzeba mieć ze sobą: nieprzemakalną kurtkę i spodnie, ciepłą bluzę,ciepłą czapkę a do spania najwygodniejszy jest dres.
Odzież powinna być luźna, wygodna i w ilości pozwalającej na zmianę w przypadku zamoczenia, naturalnie odpowiednia do klimatu miejsca w które się wybieramy.
Ubrania zamoczone w słonej wodzie nie wysychają dokładnie jeśli ich nie wypłuczemy w słodkiej wodzie (sól ciągle wchłania wilgoć z otoczenia).
Dobrze jest także mieć ze sobą typowy żeglarski sztormiak. Kurtka idealnie chroni przed wiatrem, natomiast spodnie przydadzą się jeśli złapie nas deszcz w morzu. Dobry
sztormiak to spory wydatek więc jest to sensowny zakup tylko dla tych, którzy regularnie będą go używać.
Dokumenty potrzebne do żeglowania.
W przypadku czarterowania łódki w chorwackiej firmie, armator dba o wyposażenie nas w komplet dokumentów. Do żeglugi potrzebujemy:
– uwierzytelniona „Lista załogi” z danymi osobowymi i numerami paszportów,
– uwierzytelniona „Lista osób przebywających na jachcie”,
– dokument potwierdzający, że jacht nadaje się do żeglugi,
– dokument potwierdzający uprawnienia prowadzącego jacht,
– ubezpieczenie od odpowiedzialności za szkody wyrządzone osobom trzecim,
– dokument własności jachtu lub pełnomocnictwo wydane przez właściciela.
W przypadku jachtów polskich (lub innej, nie-chorwackiej bandery) potrzebna jest jeszcze winieta (prijava) upoważniająca do pływania w danym sezonie.
- odpowiednie dokumenty uprawniające do prowadzenia czarterowanej jednostki
Uprawnienia do żeglowanie po Chorwacji i Grecji i Seszelach
Chorwacja
- sternik jachtowy + SRC ( Short Range Certificate ) uprawnienia radiooperatora krótkiego zasięgu
- Voditelj Brodice - uprawnienia radiooperatora krótkiego zasięgu są od razu ze stopniem
Grecja
Tak jak wyżej, plus musi być na jachcie tak zwany co-skipper, czyli druga osoba posiadająca minimum stopień żeglarza jachtowego. Zdarza się , że firmy czarterujące przyjmują oświadczenie kapitana w którym wskazuje on osobę coskippera mimo , że ta nie posiada uprawnień.
Seszele
Te same uprawnienia co na Chorwacji.
Przejęcie jachtu – zaokrętowanie.
Często, po wielogodzinnej podróży, zmęczeni docieramy na miejsce i widzimy piękny, lśniący gotowy do żeglugi jacht. Niestety czekają nas jeszcze formalności związane z przekazaniem jachtu, zdeponowaniem kaucji czy ewentualnym jej ubezpieczeniem. Musimy jeszcze przedstawić dokumenty uprawniające do żeglugi oraz zarejestrować listę załogi jeśli nie zostało to zrobione wcześniej.
Niektórzy armatorzy wymagają także podpisania dodatkowej standardowej umowy jako załącznika do dokumentów jachtu. Leży to także w naszym interesie na wypadek kontroli celnej czy granicznej w którymś z portów na naszej trasie. Umowa w języku polskim np. na Karaibach raczej się nie przyda.
Wszystkie te formalności to normalne procedury towarzyszące każdemu zaokrętowaniu na całym świecie.
Najważniejsza z czynności, której należy poświęcić najwięcej uwagi to sam odbiór jachtu.
I tutaj mamy sporo do zrobienia gdyż protokół przekazania jachtu zawiera kilkadziesiąt pozycji i każdą z nich należy sprawdzić. Począwszy od kadłuba, żagli po elementy wyposażenia. Nie należy mieć żadnych „oporów” i konsekwentnie prosić o pokazanie każdego elementu wymienionego w protokole, a w szczególności o rozwinięcie żagli w celu oceny ich stanu.
Wykorzystajmy czas odbioru jachtu na zadawania pytań np. o obsługę poszczególnych urządzeń, lokalizacje zaworów wody, akumulatorów, tablicy rozdzielczej, bezpieczników itp. Mamy prawo wiedzieć o jachcie wszystko więc wykorzystajmy ten czas by się tego dowiedzieć jeśli już mamy przedstawiciela armatora do dyspozycji.Zwłaszcza, że każdy model jachtu jest inny.
Każdą ewentualną usterkę, brak, niezgodność z protokołem powinniśmy na nim odnotować by po powrocie uniknąć posądzenia o to, iż to my zgubiliśmy lub zniszczyliśmy tą czy inną część czy też element wyposażenia. Od tego zależy czy nasza zdeponowana kaucja wróci do nas w całości. Naturalnie chodzi przede wszystkim o elementy wyposażenia i urządzenia jachtu.
Polecam wszystkim rozważenie możliwości ubezpieczenia kaucji. Jest to wydatek około 250 Euro. Jednak gdyby odpukać powstała jakaś większa szkoda, to mamy uratowaną kaucję 1500Eu w zwyż. Drobiazgi to drobiazgi, tutaj sprawy się mają prosto lecz w przypadku przytarcia kadłuba,podarcia żagla, lub np kradzieży pontonu- mogą się zacząć schody.
Z doświadczenia wiemy , że nie zdarzyło się jeszcze by ktoś robił problem z zagubionego noża czy widelca, które również znajdują się na jachcie i mogą znaleźć się w protokole jako jeden
z punktów. Pracownicy mariny znają jachty jak własną kieszeń, Lepiej na wejściu powiedzieć o ewentulanych uszkodzeniach, otarciach. Jeżeli jesteśmy szczerzy w swoich działaniach, to odbierający wykazują tolerancję, do mało istotnych spraw.Jeśli jednak sprawa wyjdzie sama, to nie ma co liczyć na pobłażliwość.
Cała ta procedura przejęcia jachtu jest dość czasochłonna może potrwać nawet ponad godzinę.W tym czasie reszta załogi może zrobić zakupy prowiantu na drogę lub drugi wariant by brała udział w przekazaniu jachtu. Przy okazji od razu zapoznają sie z tym co gdzie jest, i będą też mieli świadomość, że to co jest to jest i daje gwarancję zwrotu kaucji. Przed wypłynięciem sprawdźmy jeszcze gdzie są najbliższe mariny czy porty, w których możemy zatankować wodę, paliwo czy uzupełnić zapasy. Wiedza ta może nam się w trakcie rejsu przydać.
Rejs
W trakcie żeglugi pamiętajmy przede wszystkim o zasadach bezpieczeństwa, ochronie przed słońcem i etykiecie żeglarskiej. Zawsze najważniejsze jest bezpieczeństwo ludzi!
a potem dopiero sprzętu.
Będziemy spotykać żeglarzy z różnych państw. Niech wiedzą, że polscy żeglarze nie gęsi i fach swój dobrze znają i wiochy nie robią.Starajmy się więc dbać o nasz żeglarski wizerunek.
Na marginesie kilka z zasad etykiety żeglarskiej:
- Jeden ze zwyczajów żeglarskich, to mówienie sobie po prostu po imieniu bez względu na wiek, pozycję czy stanowisko.
- Na jachcie nie gwiżdżemy (w dawnych czasach, na żaglowcach komendy wydawano gwizdkiem).
- Przepływające obok jachty pozdrawiamy podniesieniem ręki.
- Wychodzimy i wchodzimy do portów czy marin w kompletnej garderobie i bez gali ręcznikowej. Ściągamy wszystkie "firanki", pranie i suszenie - to etykieta i bezpieczeństwo manewrów.
- Wchodząc na obcy jacht zawsze pytamy skippera (kapitana) o zgodę.Jeśli go nie wdać, to pukamy np. w kadłub unikajmy nawoływania.
- Dbamy o porządek i czystość na jachcie (bałagan na pokładzie to zagrożenie bezpieczeństwa).
- Pamiętamy, żeby nie pływać z odbijaczami na burtach.
- Nie depczemy żagli i lin.
- Jachty na żaglach mijamy po zawietrznej.
- Nie egzekwujemy "twardo" prawa drogi.
- Nie ścigamy się i nie wyprzedzamy jachtów podchodzących do portu
- Dbamy o estetykę i wygląd jachtu
- Ewentualne polecenia naszego kapitana (skippera) wykonujemy natychmiast i bez sprzeciwu.
Na noclegi zawsze wybierajmy bezpieczne, osłonięte zatoki lub porty gdyż z reguły ubezpieczenia czarterowych jednostek nie obejmują żeglugi nocnej. Starajmy się zawsze być na bieżąco z prognozami pogody i komunikatami radiowymi.
Pamiętajmy też o tym, że w niektórych rejonach świata jachtem docierać będziemy do miejsc do których rzadko zapuszczają się turyści „lądowi”. Starajmy się więc okazywać szacunek do
miejscowych zwyczajów i tradycji.
W portach zgłaszamy u obsługi mariny nasze przybycie jeśli nie ma panów Marinero/kejowych.
W portach i marinach po zacumowaniu zawsze uzupełniamy wodę i podpinamy się do prądu, pamiętając by się odpiąć przed wyjściem. Parę razy już widziałem jachty odpływające z wtyczką.
Poza tym odpoczywajmy, łapmy słońce i wiatr we włosy.
Zdanie jachtu
Po powrocie do portu, z którego wypłynęliśmy lub portu przeznaczenia ( w przypadku czarterów ONE WAY ) naturalnie zdajemy jacht, zwracając dokumenty i ponownie przerabiając znany już nam protokół przejęcia / zdania jachtu.
Zabieramy z jachtu swoje rzeczy odbieramy kaucję i niestety kończymy naszą wspaniałą przygodę pod żaglami.
Mimo konieczności zakończenia rejsu jedno jest jednak więcej niż pewne.
Jeszcze przed dotarciem do domu zacznie się planowanie następnej żeglarskiej wyprawy.
Regulacje prawne
Żeglowanie w Chorwacji ma charakter typowo rekreacyjny. Żeglując przy pięknej pogodzie , zażywając wody i słońca należy pamiętać, jednak, że obowiązują nas pewne zasady związane z uprawianiem żeglarstwa a w szczególności o odpowiedzialności za bezpieczeństwo i porządek na jachcie, jaka ciąży na prowadzącym rejs skipperze. Przytaczam dwa akty prawne, by przybliżyć ten temat osobom rozpoczynającym pływania morskie.
Regulamin służby morskiej statku sportowego
W czasach dawniejszych podstawowym dokumentem określającym zasady obowiązujące w pływaniach morskich było Zarządzenie Przewodniczącego GKKFiT z dnia 19 czerwca 1972 r., które nosiło dumną nazwę: „Regulamin służby morskiej”.
Dokument ten, w sposób urzędowy i ścisły, precyzował zasady obowiązujące w czasie żeglugi morskiej. W 12 paragrafach opisano:
1. Zakres obowiązywania.
2. Przekazanie jachtu.
3. Zaokrętowanie załogi.
4. Oficerowie jako pomocnicy kapitana.
5. Obowiązki członków załogi.
6. Wyznaczanie funkcji.
7. Rozkład wacht.
8. Stanowiska manewrowe.
9. Komendy manewrowe.
10. Obejmowanie i przekazywanie służby.
11. Obowiązki służby na jachcie.
12. Rozkład funkcji alarmowych i ćwiczenia alarmowe.
Zainteresowanych odsyłam do książki Włodzimierza Głowackiego „Żeglarstwo morskie” lub do oryginału zarządzenia (dostępnego także w internecie).
I chociaż w warunkach chorwackich niektóre fragmenty Regulaminu tracą na aktualności (np. brak wymogu dotyczącego prowadzenia Dziennika jachtowego czy też wyznaczanie oficerów i rozkładu wacht), a część może być zastąpiona przez zdrowy rozsądek i dobrą praktykę morską, to jednak wiele zawartych w nim zasad pozostaje aktualnych – przykładowo taki akapit: „Członkom załogi nie wolno przechowywać na jachcie i spożywać alkoholu bez wiedzy i zgody kapitana”.
Obowiązki i uprawnienia Kapitana wynikające z Kodeksu Morskiego
Odpowiedni fragment Kodeksu Morskiego (ustawa z dnia 18 września 2001 r., Dz. U.. Nr 138, poz. 1545) ma następujące brzmienie:
III Kapitan jachtu
Dział I
Przepisy ogólne
Art. 53
§ 1. Kapitan sprawuje kierownictwo jachtu i wykonuje inne funkcje określone przepisami.
§ 2. Wszystkie osoby znajdujące się na jachcie obowiązane są podporządkować się zarządzeniom kapitana wydanym w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku na jachcie.
Dział II
Obowiązki kapitana
Art. 56.
Kapitan obowiązany jest dochować staranności sumiennego kapitana jachtu przy wszystkich czynnościach służbowych.
Art. 57.
Kapitan obowiązany jest przed rozpoczęciem i w czasie podróży dołożyć należytej staranności, aby jacht był zdatny do żeglugi, a w szczególności aby odpowiadał wymaganiom wynikającym z przepisów i zasad dobrej praktyki morskiej co do bezpieczeństwa, obsadzenia właściwą załogą, należytego wyposażenia i zaopatrzenia.
Art.
58. Kapitanowi nie wolno opuszczać jachtu, który znajduje się na morzu, z wyłączeniem postoju na kotwicowisku, lub któremu zagraża jakiekolwiek niebezpieczeństwo, chyba że wymaga tego bezwzględna konieczność.
Art. 59.
§ 1. Kapitan obowiązany jest osobiście prowadzić statek przy wchodzeniu do portów, kanałów i rzek, wychodzeniu z nich oraz w obrębie portów, jak również w każdym przypadku nasuwającym szczególne trudności lub niebezpieczeństwa.
Art. 60
§ 1. Kapitan jest obowiązany nieść wszelką pomoc ludziom znajdującym się na morzu w niebezpieczeństwie, jeżeli udzielenie tej pomocy nie naraża na poważne niebezpieczeństwo jego jachtu i osób znajdujących się na nim.
Art. 61.
§ 1. Kapitan jest obowiązany przedsięwziąć wszelkie środki dla uchronienia jachtu oraz znajdujących się na nim osób i ładunku przed szkodą.
PS.
Na pewno pisałem, o sprawach oczywistych dla wszystkich żeglarzy. ABC to mała pigułka wiedzy którą pisałem dla tych, którzy – niezależnie od żeglarskiego stażu – rozpoczynają pływanie po wodach Chorwacji.Ci ,którzy organizują rejs znajdą tu szereg praktycznych informacji jak przedsięwzięcie zorganizować, załoganci bez stażu morskiego – jak odnaleźć się w nowym otoczeniu, żeglarze zdobywający stopień Voditjela brodice – jak na jachcie obsługiwać poszczególne instalacje i urządzenia, a doświadczeni skipperzy otrzymują materiał merytoryczny pozwalający skutecznie podnieść kwalifikacje załogi,która zaczyna swoją przygode z morzem.
Użyteczne adresy i kontakty
Kontakt z ambasadą
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej
Krležin Gvozd 3
10000 Zagrzeb
tel. (0 385 1) 4899 444
fax (0 385 1) 4834 577, 4899 420
Informacja turystyczna
Narodowy Ośrodek Informacji Turystycznej, Republiki Chorwacji
Chmielna 16 lok. 2
00-020 Warszawa
tel. 22 828 51 93
fax 22 828 51 90
e-mail: info@chorwacja.home.pl
DODATKOWE PRZYDATNE INFORMACJE O CHORWACJI,TRANSPORCIE I KUCHNi
opracował sailMore advanced
