Skala Beaufort'a służy do opisu siły wiatru.
Skalę utworzył w 1806 r. Francis Beaufort, irlandzki hydrograf, oficer floty brytyjskiej. Początkowo nie określała ona prędkości wiatru, lecz wymieniała ilościowe cechy od 0 do 12 określające sposób w jaki powinny pływać żaglowce - od wystarczające, aby mieć sterowność do takiego, przy którym "płótna" nie mogą wytrzymać. Skala stała się standardem w zapisach dzienników okrętowych floty królewskiej w końcu lat 30. XIX wieku.
Zasadniczą jej cechą jest możliwość względnej oceny siły wiatru na podstawie obserwacji powierzchni morza lub obiektów na lądzie. Należy pamiętać, że rodzaj fali i użyta do jej określenia wysokość odnosi się do stanu na pełnym morzu. Znając prędkość wiatru w węzłach można określić z dość dobrym przybliżeniem stopień skali Beauforta korzystając z wzoru:
gdzie v to prędkość wiatru w węzłach.
Siła wiatru wg skali Beaufort'a.
|
Siła wiatru |
m/s | Mm/h Knt |
Nazwa |
Wpływ wiatru na morze |
| 0 | 0-2 | 0 | cisza / calm |
tafla wody lustrzana |
| 1 | 2-6 | 0-1 | powiew / light air | powierzchnia wody lekko się marszczy |
| 2 | 7-11 | 1-3 | słaby wiatr / light breeze |
drobna, krótka fala o szklistych grzbietach |
| 3 | 12-19 | 3-6 | łagodny wiatr / gentle breeze | krótka fala o szklistych grzbietach, sporadycznie pojawia się piana |
| 4 | 20-30 | 6-10 | umiarkowany wiatr / moderate breeze | małe fale z pianą na grzbietach, słychać plusk |
| 5 | 31-39 | 10-15 | świeży wiatr / fresh breeze | umiarkowana fala, gęste, białe grzebienie na falach, poszum morza |
| 6 | 40-50 | 15-21 | silny wiatr / strong breeze | tworzą się grzywacze, wysoka fala, szum morza |
| 7 | 51-61 | 21-27 | prawie wicher / near gale | piana układa się w równoległe pasma, głośny szum morza |
| 8 | 62-74 | 27-33 | wicher / gale | wysokie, długie fale, pasma piany wzdłuż kierunku wiatru |
| 9 | 75-87 | 33-40 | silny wicher / strong gale |
fale i pasma piany, urywany ryk morza |
| 10 | 89-102 | 40-47 | sztorm / storm | morze białe od piany, fale przelewają się, ryk morza |
| 11 | 103-117 | 47-55 | gwałtowny sztorm / violent storm | cała powierzchnia morza robi się biała od piany,wiatr zrywa wierzchołki fal, pył wodny |
| 12 | ponad 119 | pow 63 | huragan / hurricane | kipiel wodna, huk morza, ograniczona widoczność |
Rozszerzenie dla dociekliwych:
W niektórych opracowaniach napotkacie Panowie stwierdzenie, że skala Beaufotra ma nie 12° ale 17° (!, patrz trzeci w kolejności link). Nie jest to prawdą. "Eksperci" poplątali w cudowny sposób (czyli nader precyzyjnie) dwie odrębne kwestie. Otóż; najwyższy stopień skali siły wiatru nosi nazwę "huragan". 12°B ma tylko jedną granicę - dolną, przedział jest otwarty od góry, większe od 63 w prędkości wiatru nie zmieniają już nic w wyglądzie powierzchni morza. Taką samą nazwę "huragan" nosi najsilniejsze stadium cyklonu tropikalnego (kolejne stadia to: depresja tropikalna (TD), sztorm tropikalny (TS) i huragan (H). w kórym maksymalna prędkość wiatru osiąga 64 i więcej w. Cyklony tropikalne (CT) będące w stadium huraganów mogą mieć różną intensywność. Dla określenia intensywności CT wprowadzono odpowiednią, 5.stopniową skalę (skala Saffir-Simpsona; patrz ostatni link na tej stronie), w której każdemu stadium intensywności huraganu, oprócz wartości ciśnienia w centrum, wysokości piętrzenia sztormowego, przypisany jest również odpowiedni przedział prędkości wiatru. Siłą rzeczy, dla "najsłabszych" CT będących w stadium huraganu, dolna granica prędkości wiatru w takim CT, będącym w 1 kategorii klasyfikacji Saffiro-Simpsona, wynosi 64 w, co jest jednocześnie dolną granicą 12°B. Ktoś, kto nie rozróżniał pojęcia "huraganu" w skali siły wiatru od pojęcia "huraganu" w klasyfikacji cyklonów tropikalnych (wszak huragan to huragan) "poprawił" skalę siły wiatru, dodając do niej 5 dalszych stopni, a następnie "eksperci" bezmyślnie przepisywali to z jednego podręcznika do następnego (i nadal przepisują), kolejni "eksperci" twórczo rozwijają skalę Beauforta o wysokość piętrzeń sztormowych, wysokość fal i ciśnienie atmosferyczne. No cóż.
Zobacz również:
http://www.crh.noaa.gov/lot/webpage/beaufort/ (historia skali Beauforta, obrazki powierzchni morza)
http://www.cruising.ca/cruising/docs/beausc.html
http://www.stadtklima.de/stuttgart/windfeld/windforce.htm
http://www.friesian.com/wind.htm (przykład połączenia skali siły wiatru ze skalą Saffir-Simpsona i intensywnością tornad)
http://www.nhc.noaa.gov/HAW2/english/basics/saffir_simpson.shtml (skrócone objaśnienie skali Saffir-Simpsona)
